अश्वगंधा, वैज्ञानिकदृष्ट्या विथानिया सोम्निफेरा (withania somnifera)म्हणून ओळखली जाते, ही एक लोकप्रिय औषधी वनस्पती आहे जी पारंपारिकपणे आयुर्वेदिक औषधांमध्ये वापरली जाते, जी भारतातील पारंपारिक औषध प्रणाली आहे. अश्वगंधा चे फायदे खाली नमुद केले आहेत.
अश्वगंधाचे उपयोग:
- तणाव आणि चिंता: अश्वगंधा तिच्या अनुकूलक गुणधर्मांसाठी ओळखली जाते, याचा अर्थ ती शरीराला तणावाशी जुळवून घेण्यास मदत करते. हे कॉर्टिसोल (एक तणाव संप्रेरक)पातळी कमी करते आणि विश्रांतीचा प्रचार करून तणाव आणि चिंता कमी करण्यात मदत करू शकते.
- संज्ञानात्मक (Cognitive)कार्य: स्मरणशक्ती, लक्ष आणि संज्ञानात्मक कार्यक्षमतेत सुधारणा करण्याच्या क्षमतेसाठी अश्वगंधाचा अभ्यास केला गेला आहे. त्यात न्यूरोप्रोटेक्टिव्ह गुणधर्म देखील असू शकतात.
- ऊर्जा आणि तग धरण्याची क्षमता: अश्वगंधा ऊर्जा पातळी वाढवते आणि एकूण चैतन्य आणि तग धरण्याची क्षमता वाढवून शारीरिक कार्यक्षमता सुधारते.
- मनःस्थिती आणि उदासीनता: काही संशोधनांनी असे सुचवले आहे की अश्वगंधामध्ये मूड स्थिर करणारे गुणधर्म असू शकतात आणि नैराश्याची लक्षणे व्यवस्थापित करण्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतात.
- रोगप्रतिकारक कार्य: अश्वगंधामध्ये इम्युनोमोड्युलेटरी प्रभाव असल्याचे नोंदवले गेले आहे, जे निरोगी रोगप्रतिकारक शक्तीला मदत करते.
- लैंगिक आरोग्य: पारंपारिकपणे, अश्वगंधा कामोत्तेजक म्हणून वापरली जाते.
शिफारस केलेल्या डोसमध्ये घेतल्यास अश्वगंधा बहुतेक लोकांसाठी सुरक्षित मानली जाते. तथापि, काही व्यक्तींना दुष्परिणामांचा अनुभव येऊ शकतो, ज्यामध्ये खालील दुष्परिणाम समाविष्ट असू शकतात.
पोट खराब होणे: अश्वगंधामुळे काही व्यक्तींमध्ये अतिसार, पोटदुखी किंवा मळमळ यासारख्या गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल समस्या उद्भवू शकतात.
ऍलर्जीक प्रतिक्रिया: ऍलर्जीक प्रतिक्रिया दुर्मिळ असली तरी काही लोकांना अश्वगंधाची ऍलर्जी असू शकते. तुम्हाला खाज सुटणे, पुरळ येणे किंवा श्वास घेण्यास त्रास होणे यासारखी लक्षणे आढळल्यास, वापरणे बंद करा आणि वैद्यकीय मदत घ्या.
शामक (Sedation)आणि तंद्री(Drowsiness): अश्वगंधामध्ये सौम्य शामक गुणधर्म आहेत आणि त्यामुळे तंद्री येऊ शकते, विशेषत: जास्त डोसमध्ये किंवा इतर शामक औषधांच्या संयोजनात घेतल्यास.