योग, सर्व वयोगटातील व्यक्तींसाठी उपलब्ध असलेले एक वरदानच आहे जे तारुण्य आणि चैतन्य पुनरुज्जीवित करण्यासाठी फायदेशीर ठरते. योग हे एक प्राचीन विज्ञान आहे जे केवळ मेंदूच्या कार्यांना चालना देत नाही तर अनेक शारीरिक फायदे देखील देते.
मेंदूचे आरोग्य आणि संवर्धनासाठी योगासने फायदेशीर ठरू शकतात.
जेव्हा तुम्ही योगा करता तेव्हा तुमच्या मेंदूच्या पेशी नवीन जोडणी(connections) विकसित करतात आणि मेंदूच्या संरचनेत तसेच कार्यामध्ये बदल घडतात, परिणामी संज्ञानात्मक कौशल्ये(cognitive skills) सुधारतात, जसे की शिकणे आणि स्मरणशक्ती. योगामुळे मेंदूचे काही भाग मजबूत होतात जे स्मृती, लक्ष, जागरूकता, विचार आणि भाषा यांमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
खाली काही आसने दिली आहेत जी तुमच्या मेंदूच्या विकासासाठी फायदेशीर आहेत.
वृक्षासन (वृक्ष आसन):
ही मुद्रा संतुलन आणि लक्ष केंद्रित करते, ज्यामुळे मानसिक स्पष्टता वाढू शकते.एकाग्रता आणि लवचिकता सुधारण्यासाठी वृक्षासन (वृक्ष मुद्रा) महत्वाचे आहे.
पद्मासन (कमळ पोझ):
शांतता आणि एकाग्रतेला प्रोत्साहन देते, बहुतेकदा ध्यानासाठी वापरले जाते.पद्मासन (कमळ पोझ) योगामध्ये मुद्रा वाढवण्यासाठी(body posture), सखोल ध्यानाला(meditation) चालना देण्यासाठी आणि शरीराची ऊर्जा केंद्रे संरेखित(align) करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
सिरसासन (हेडस्टँड):
मेंदूमध्ये रक्त प्रवाह वाढवते, संभाव्यत: संज्ञानात्मक कार्य सुधारते.शिर्षासन (हेडस्टँड) योगामध्ये संतुलन सुधारण्यासाठी, शरीराचा वरचा भाग मजबूत करण्यासाठी आणि मेंदूमध्ये रक्त परिसंचरण वाढवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे, ज्यामुळे मानसिक स्पष्टता(mental clearity)आणि लक्ष केंद्रित होऊ शकते.
सर्वांगासन (शोल्डर स्टँड):
हेडस्टँड प्रमाणे, ते मेंदूमध्ये रक्त प्रवाह वाढवू शकते आणि थायरॉईड ग्रंथीला उत्तेजित करू शकते.थायरॉईड कार्य सुधारण्यासाठी, खांदे आणि गाभा(core)मजबूत करण्यासाठी आणि रक्ताभिसरण वाढवून आणि मन शांत करून सर्वांगीण आरोग्यास चालना देण्यासाठी योगामध्ये खांद्यावर उभे राहणे (सर्वंगासन) महत्वाचे आहे.
पश्चिमोत्तनासन (बसलेले फॉरवर्ड बेंड):
तणाव कमी करण्यास आणि मन शांत करण्यास मदत करते.पाठीचा कणा आणि हॅमस्ट्रिंग्स ताणण्यासाठी(stretching), तणाव कमी करण्यासाठी, पचन सुधारण्यासाठी आणि विश्रांती आणि लवचिकता वाढवण्यासाठी पश्चिमोत्तनासन (सीटेड फॉरवर्ड बेंड) हे योगामध्ये महत्त्वाचे आहे.
नाडी शोधन प्राणायाम (पर्यायी नाकपुडी श्वास): मेंदूच्या गोलार्धांना संतुलित करते आणि मानसिक स्पष्टता वाढवते.नाडी शोधन प्राणायाम, किंवा पर्यायी नाकपुडी श्वासोच्छ्वास, मनाचा समतोल राखण्यासाठी, तणाव कमी करण्यासाठी आणि ऊर्जा वाहिन्या साफ करून श्वसनाचे आरोग्य सुधारण्यासाठी आणि शांत आणि एकाग्रतेची भावना वाढवण्यासाठी योगामध्ये महत्त्वपूर्ण आहे.
योग्य तज्ञांच्या सल्ल्याने योग अभ्यास करावा.